-
1 ferio
fĕrĭo (seul. au prés.), īre - tr. - - ferii, Charis. -- feriturus, Serv. -- feribant (= ferebant), Ov. F. 4 -- arch. ferinunt (= feriunt), Fest. [st1]1 [-] frapper, battre, heurter. - fores ferire, Plaut. Men. 1, 2, 63: frapper à la porte. - ferire murum arietibus, Sall. J. 76, 6: ébranler un mur à coups de bélier. - uvas pede ferire, Tib. 2, 5, 85: fouler le raisin. - mare ferire, Virg.: ramer, battre la mer avec les rames. [st1]2 [-] frapper, atteindre, faire impression, forger. - minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, Cic.: dans leur vie, il y a moins de surface exposée aux coups de la fortune. - sidera vertice ferire, Hor.: toucher de la tête les astres. - ferit aethera clamor, Virg. En. 5: les cris frappent la voûte éthérée. - ferire oculos, Lucr. 6, 923: frapper la vue. - his spectris etiam si oculi possent feriri, Cic. Fam. 15, 16, 2: même si les yeux pouvaient être frappés de ces spectres. - pecuniam ferire, Plin.: battre monnaie. - asses ferire, Plin.: frapper des as. - medium ferire, Cic. Fat.: atteindre le juste milieu, observer le juste milieu. - ferietur alio munere, Ter.: il sera frappé d'un autre impôt. - carmen ferire, Juv.: forger des vers. - balba verba ferire, Hor.: émettre péniblement des paroles balbutiantes. [st1]3 [-] frapper, immoler, sacrifier, tuer; conclure. - aliquem securi ferire, Cic.: frapper qqn de la hache. - porcum ferire, Liv. 9: immoler un porc. - foedus ferire, Cic.: conclure un traité (à cette occasion, on immolait un porc). - ut tu amorum turpissimorum foedera ferires, Cic. Cael. 14, 34: pour te voir conclure les honteux traités de tes impudiques amours.* * *fĕrĭo (seul. au prés.), īre - tr. - - ferii, Charis. -- feriturus, Serv. -- feribant (= ferebant), Ov. F. 4 -- arch. ferinunt (= feriunt), Fest. [st1]1 [-] frapper, battre, heurter. - fores ferire, Plaut. Men. 1, 2, 63: frapper à la porte. - ferire murum arietibus, Sall. J. 76, 6: ébranler un mur à coups de bélier. - uvas pede ferire, Tib. 2, 5, 85: fouler le raisin. - mare ferire, Virg.: ramer, battre la mer avec les rames. [st1]2 [-] frapper, atteindre, faire impression, forger. - minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, Cic.: dans leur vie, il y a moins de surface exposée aux coups de la fortune. - sidera vertice ferire, Hor.: toucher de la tête les astres. - ferit aethera clamor, Virg. En. 5: les cris frappent la voûte éthérée. - ferire oculos, Lucr. 6, 923: frapper la vue. - his spectris etiam si oculi possent feriri, Cic. Fam. 15, 16, 2: même si les yeux pouvaient être frappés de ces spectres. - pecuniam ferire, Plin.: battre monnaie. - asses ferire, Plin.: frapper des as. - medium ferire, Cic. Fat.: atteindre le juste milieu, observer le juste milieu. - ferietur alio munere, Ter.: il sera frappé d'un autre impôt. - carmen ferire, Juv.: forger des vers. - balba verba ferire, Hor.: émettre péniblement des paroles balbutiantes. [st1]3 [-] frapper, immoler, sacrifier, tuer; conclure. - aliquem securi ferire, Cic.: frapper qqn de la hache. - porcum ferire, Liv. 9: immoler un porc. - foedus ferire, Cic.: conclure un traité (à cette occasion, on immolait un porc). - ut tu amorum turpissimorum foedera ferires, Cic. Cael. 14, 34: pour te voir conclure les honteux traités de tes impudiques amours.* * *I.Ferio, ferias, feriare: vel Ferior, feriaris, feriari, Deponens. Faire feste, Fester.\Feriari a studiis. Cic. Cesser d'estudier, Se reposer.II.Ferio, feris, praeteritum mutuatur a Percutio, percussi, ferire. Frapper, Ferir.\Ferit aethera clamor. Virgil. Va jusques au ciel.\Ferire aures. Cic. Quand une chose entre bien dedens l'oreille, et resveille l'auditeur pour le plaisir qu'il y prend, ou pour la vehemence du son et bruit.\Ferire cornu. Virg. Frapper de la corne, Heurter.\Ferire foedus. Ci. Quand deux princes ou nations faisoyent alliance et accord ensemble, le confermant par certaines ceremonies et sacrifices, mesmement d'une truye qu'ils avoyent accoustumé de sacrifier.\Fores ferire. Plaut. Frapper à l'huis.\Frigore aliquem ferire. Horat. Tuer.\Ferire alicuius frontem. Cic. Luy faire honte.\Ferietur alio munere, vbi hera pepererit. Terent. Il fauldra qu'il face un autre present.\Ferire pecunias. Plin. Frapper au coing, Forger monnoye.\Ferire porcum. Liu. Tuer, Sacrifier.\Securi. Caes. Trencher la teste publiquement, Decapiter.\Fama ferit terras remotas. Lucan. Le bruit en va jusques aux pays loingtains. -
2 decutio
I dē-cutio, cussī, cussum, ere [ quatio ]1) стряхивать ( rorem V); обивать ( о граде) ( fructum Sen); сбивать ( papaverum capita baculo L); сшибать ( nidos sagittis PM)2) изгонять, извергать, свергать ( aliquem Capitolio VM)4) расшатывать, разрушать ( murum arietibus L)5) шутл. захватить, цапнуть ( argentum ex armario Pl)6) устранять, уносить, перен. сбрасывать со счетов ( cetera aetate jam sunt decussa C)II dē-cutio, —, —, īre [ cutis ]снимать кожу, обдирать Tert -
3 ferio
—, —, īre1)а) ударять, бить, толкать, колоть, поражать (f. frontem, adversarium, parietem aliquā re C)nec semper feriet quodcumque minabitur arcus погов. H — лук не всегда попадает в ту цель, которой грозил онб) штурмовать ( murum arietibus Sl)f. oculos C или oculorum acies Lcr — поражать взгляд (бросаться в глаза)f. verba palato H — произносить слова, говоритьf. carmina lyra O — бряцать на лире или сочинять стихи2) перерубать, рассекать ( retinacula stricto ferro V)f. mare V — грести, плыть по морю4) закалывать ( agnam H); заключать (foedus C, L) ( с обрядом заклания жертвенного животного)5) убивать ( hostem Sl); обезглавливать ( aliquem secūri C)6) обманывать (aliquem Pl, Prp)7) достигать, касаться (ferit aethera clamor V; sol radiis ferit cacumina O)f. sidera vertice H — касаться головой звёзд (т. е. вознестись до небес)8) облагать ( aliquem munĕre Ter); карать ( aliquem centum librarum auri CJ) -
4 ferio
ferio, īre (zu Wurzel *bher-, [in Stücke] schlagen, spalten, auch in forāre; vgl. griech. φάρω, ich spalte), vermittels eines Stoßes, Hiebes, Stiches, Schlages treffen = stoßen, hauen, stechen, schlagen, I) im allg.: 1) eig.: a) übh.: femur (an ben Sch.), Plaut.: f. frontem (an die St.), Cic.: caput (sich vor den K.), Cic. fr.: faciem (ins G.), Flor.: adversarium, Schläge austeilen an usw., Cic.: parietem, Cic.: caper cornu ferit, Verg.: alqm colapho, Nepot. epit.: alqm telo, Verg.: alqm bis pugione, Auct. b. Alex.: murum arietibus, Sall. – ferire mare, rudern, Verg.: ferire pede uvas, treten, Tibull.: ictu simili feriri, von einem ähnlichen Schlage getroffen werden (bildl.), Quint. – absol. = zuhauen, zustoßen, qui, ut ferirent, inclamavit, Liv.: contra ferire, Sall.: caesim, punctim f., Veget. mil. – b) etw. treffen = berühren, his spectris si oculi possent feriri, Cic.: ferit aethera clamor, Verg.: sol radiis ferit cacumina, Ov.: f. sidera vertice, die St. berühren, bis an die St. reichen, Hor.: montes, einschlagen in die B. (v. Blitz), Hor. – c) etw. treffen = auf etw. Eindruck machen, res feriunt aciem oculorum od. oculos, Lucr. – 2) übtr.: a) im allg., treffen, medium f., die Mittelstraße beobachten, Cic.: quo minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, des Schicksals Schlägen ausgesetzt sind, Cic. – b) jmd. (um etw.) prellen, alqm, Plaut. u. Prop.: alqm munere, Ter. – c) jmd. strafen, alqm condemnatione centum librarum auri, Cod. Iust. 11, 11, 1 extr. – II) prägn.: 1) schlagen = prägen, asses, Plin. 33, 44: u. so in der Bezeichnung eines Münztriumvirn, III. VIR. A. A. A. F. F. = triumvir auro argento aere flando feriundo, Corp. inscr. Lat. 12. p. 200. – 2) schlagend od. hauend töten, schlachten, erlegen, agnam, Hor.: porcum, Liv.: alqm securi, köpfen, Cic.: hostem, erschlagen, Sall.: leonem, Sall.: dah. meton., foedus, ein Bündnis machen (weil dabei eine Sau geschlachtet wurde), Cic. u.a. – 3) zerhauen, stricto retinacula ferro, Verg. Aen. 4, 580. – 4) einen Ton usw. anschlagen = hervorbringen, verba palato, Hor. sat. 2, 3, 274; vgl. sonat vox, ut feritur, Quint. 11, 3, 61. – /Perfektum u. Supinum von ferio werden gew. durch īcī, ictum u. percussī, percussum ergänzt, s. Varro LL. 9, 98; Diom. 380, 9; Prisc. 11, 19; doch findet sich ferii, Charis. 251, 24. Schol. Iuven. 8, 268: feristi, Mar. Mercat. subn. 6, 1. – Partiz. Fut., feriturus, Serv. Verg. Aen. 7, 498. Heges. 3, 18, 1. Maximin. 5, 97 (wo ferĭtura gemessen). Dracont. carm. 3, 101 (wo ferĭturus gemessen). – Synk. Imperf. feribant, Ov. fast. 4, 795: synk. Fut. feribo, Charis. 251, 25 (ohne Beleg). – Gedehntes archaist. Präs. ferinunt, Fest. 162 (b), 24.
-
5 ferio
ferio, īre (zu Wurzel *bher-, [in Stücke] schlagen, spalten, auch in forāre; vgl. griech. φάρω, ich spalte), vermittels eines Stoßes, Hiebes, Stiches, Schlages treffen = stoßen, hauen, stechen, schlagen, I) im allg.: 1) eig.: a) übh.: femur (an ben Sch.), Plaut.: f. frontem (an die St.), Cic.: caput (sich vor den K.), Cic. fr.: faciem (ins G.), Flor.: adversarium, Schläge austeilen an usw., Cic.: parietem, Cic.: caper cornu ferit, Verg.: alqm colapho, Nepot. epit.: alqm telo, Verg.: alqm bis pugione, Auct. b. Alex.: murum arietibus, Sall. – ferire mare, rudern, Verg.: ferire pede uvas, treten, Tibull.: ictu simili feriri, von einem ähnlichen Schlage getroffen werden (bildl.), Quint. – absol. = zuhauen, zustoßen, qui, ut ferirent, inclamavit, Liv.: contra ferire, Sall.: caesim, punctim f., Veget. mil. – b) etw. treffen = berühren, his spectris si oculi possent feriri, Cic.: ferit aethera clamor, Verg.: sol radiis ferit cacumina, Ov.: f. sidera vertice, die St. berühren, bis an die St. reichen, Hor.: montes, einschlagen in die B. (v. Blitz), Hor. – c) etw. treffen = auf etw. Eindruck machen, res feriunt aciem oculorum od. oculos, Lucr. – 2) übtr.: a) im allg., treffen, medium f., die Mittelstraße beobachten, Cic.: quo minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, des Schicksals Schlägen ausgesetzt sind, Cic. – b) jmd. (um etw.) prellen, alqm, Plaut. u.————Prop.: alqm munere, Ter. – c) jmd. strafen, alqm condemnatione centum librarum auri, Cod. Iust. 11, 11, 1 extr. – II) prägn.: 1) schlagen = prägen, asses, Plin. 33, 44: u. so in der Bezeichnung eines Münztriumvirn, III. VIR. A. A. A. F. F. = triumvir auro argento aere flando feriundo, Corp. inscr. Lat. 12. p. 200. – 2) schlagend od. hauend töten, schlachten, erlegen, agnam, Hor.: porcum, Liv.: alqm securi, köpfen, Cic.: hostem, erschlagen, Sall.: leonem, Sall.: dah. meton., foedus, ein Bündnis machen (weil dabei eine Sau geschlachtet wurde), Cic. u.a. – 3) zerhauen, stricto retinacula ferro, Verg. Aen. 4, 580. – 4) einen Ton usw. anschlagen = hervorbringen, verba palato, Hor. sat. 2, 3, 274; vgl. sonat vox, ut feritur, Quint. 11, 3, 61. – ⇒Perfektum u. Supinum von ferio werden gew. durch īcī, ictum u. percussī, percussum ergänzt, s. Varro LL. 9, 98; Diom. 380, 9; Prisc. 11, 19; doch findet sich ferii, Charis. 251, 24. Schol. Iuven. 8, 268: feristi, Mar. Mercat. subn. 6, 1. – Partiz. Fut., feriturus, Serv. Verg. Aen. 7, 498. Heges. 3, 18, 1. Maximin. 5, 97 (wo ferĭtura gemessen). Dracont. carm. 3, 101 (wo ferĭturus gemessen). – Synk. Imperf. feribant, Ov. fast. 4, 795: synk. Fut. feribo, Charis. 251, 25 (ohne Beleg). – Gedehntes archaist. Präs. ferinunt, Fest. 162 (b), 24. -
6 feriō
feriō —, —, īre [2 FER-], to strike, smite, beat, knock, cut, thrust, hit: velut si re verā feriant, H.: cornu ferit ille, butts, V.: alqm: parietem: murum arietibus, batter, S.: calce feritur aselli, O.: mare, V.: frontem, beat the brow, i. e. be provoked: Sublimi sidera vertice, hit, touch, H.: his spectris etiam si oculi possent feriri, etc.: feriuntque summos Fulmina montes, H.. tabulae laterum feriuntur ab undis, O.: Sole radiis feriente cacumina, O.: ferit aethera clamor, V.— To kill by striking, give a death-blow, slay, kill: hostem: (eum) securi, behead: telo orantem multa, V.: te (maritum), H.: leonem, S<*> Frigore te, i. e. cut you dead, H.— To slaughter, offer, sacrifice: agnam, H.: porcum, L. (old form.).—With foedus, to make a compact, covenant, enter into a treaty (because a sacrifice was offered to confirm a covenant): is, quicum foedus feriri in Capitolio viderat: amorum turpissimorum foedera ferire, form illicit connections: lungit opes foedusque ferit, V.—Fig., to strike, reach, affect, impress: multa in vitā, quae fortuna feriat: verba palato, coin, H.: binis aut ternis ferire verbis, make a hit.—To cozen, cheat, gull, trick (colloq.): Geta Ferietur alio munere, T.* * *Iferiare, feriavi, feriatus Vrest from work/labor; keep/celebrate holiday; be idle; abstain fromIIferire, -, - Vhit, strike; strike a bargain; kill, slay -
7 mūrus
mūrus (old moerus), ī, m [2 MV-], a wall, city wall: murum arietibus feriri, S.: muri urbis: intra muros compelli, Cs.: muros struere, N.: ducere, V.: aedificare, O.: transilire muros, L.: in altitudinem pedum sedecim, earthwork, Cs.— A wall (of a building): de muro imperavi, etc.— A rim (of a dish): tenuis, Iu.—Fig., a wall, protection, bulwark: (leges) muri tranquillitatis: Graiūm murus Achilles, O.: hic murus aëneus esto, H.* * *wall, city wall -
8 ferio
fĕrĭo, īre (archaic FERINVNT for feriunt; acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162, 24 Müll.; part. fut. feriturus, Serv. Verg. A. 7, 498. The perf. forms are supplied by percutio, v. Varr. L. L. 9, 55, § 98 Müll.), 4, v. a. [perh. Sanscr. dhūr-, injure, destroy; Lat. ferus, ferox; Gr. thêr; Aeol. phêr; cf. Gr. thourios, impetuous, thorein, to leap; and Lat. furere, furia, etc.], to strike, smite, beat, knock, cut, thrust, hit (class.; syn.: icio, percutio, verbero, vapulo, pulso, tundo, pavio).I.Lit.A.In gen.:2.fores,
to knock, Plaut. Men. 1, 2, 63; cf.parietem,
Cic. Cael. 24, 59:murum arietibus,
to batter, shake, Sall. J. 76, 6:pugiles adversarium,
Cic. Tusc. 2, 23 fin.: jacere telum, voluntatis est;ferire quem nolueris, fortunae,
to strike, id. Top. 17, 64:partem corporis sibi,
Lucr. 2, 441:frontem,
Cic. Att. 1, 1, 1:femur,
Quint. 11, 3, 123:pectora solito plangore,
Ov. M. 4, 554; cf.:calce feritur aselli,
id. F. 3, 755: uvas pede (rusticus), to stamp or tread, Tib. 2, 5, 85:feriri a serpente,
to be stung, Plin. 29, 4, 22, § 71; cf. Ov. Ib. 481:cetera (venenata animalia) singulos feriunt,
id. ib. 23:tabulam malleo,
Cels. 6, 7 fin.: stricto ferit retinacula ferro, cuts to pieces (shortly before:incidere funes),
Verg. A. 4, 580: certatim socii feriunt mare et aequora verrunt, strike, lash (in rowing), id. ib. 3, 290: ut frontem ferias, that you may beat your brow, i. e. be provoked, Cic. Att. 1, 1, 1.— Poet.:sublimi feriam sidera vertice,
hit, touch, Hor. C. 1, 1, 36; cf. in the foll. 2.— Absol.:pugno ferire vel calce,
Quint. 2, 8, 13; cf. Hor. S. 2, 7, 99:occursare capro, cornu ferit ille, caveto,
pushes, butts, Verg. E. 9, 25.—Of inanim. and abstr. subjects:B.principio omnibus a rebus, quascumque videmus, Perpetuo fluere ac mitti spargique necesse est Corpora, quae feriant oculos visumque lacessant,
strike, touch, Lucr. 6, 923:oculos (corpora, simulacra),
id. 4, 217; 257:oculorum acies (res),
id. 4, 691:speciem colore (res),
id. 4, 243; cf.:his spectris etiam si oculi possent feriri, etc.,
Cic. Fam. 15, 16, 2:feriuntque summos fulmina montes,
Hor. C. 2, 10, 11:nec semper feriet, quodcumque minabitur, arous,
id. A. P. 350; cf.:si fractus illabatur orbis, Impavidum ferient ruinae,
id. C. 3, 3, 8:nec levius tabulae laterum feriuntur ab undis, Quam, etc.,
Ov. Tr. 2, 47.— Poet.: ferientia terram corpora, smiting (in falling), Luc. 4, 786:sole fere radiis foriente cacumina primis,
hitting, touching, Ov. M. 7, 804:palla imos ferit alba pedes,
touches, reaches to, Val. Fl. 1, 385:ferit aethera clamor,
Verg. A. 5, 140:feriat dum maesta remotas Fama procul terras,
extends to, Luc. 5, 774.—In partic.1.To kill by striking, to give a deathblow, to slay, kill: hostem, Enn. ap. Cic. Balb. 22, 51 (Ann. v. 284 ed. Vahl.); Sall. C. 7, 6; 60, 4; id. J. 85, 33; cf.:b.aliquem securi feriri,
to be beheaded, Cic. Verr. 2, 1, 30, § 75:aliquem telo trabali,
Verg. A. 12, 295:retiarium (mirmillo),
Quint. 6, 3, 61:te (maritum),
Hor. C. 3, 11, 43:leonem atque alias feras primus aut in primis ferire,
Sall. J. 6, 1:aprum,
Ov. M. 3, 715.—Of the animals for sacrifice, to kill, slaughter; and hence, to offer, sacrifice:2.nos humilem feriemus agnam,
Hor. C. 2, 17, 32:vaccam Proserpinae,
Verg. A. 6, 251; cf. the form of oath in making a compact (when a swine was sacrificed): SI PRIOR DEFEXIT [p. 737] (populus Romanus) PVBLICO CONSILIO DOLO MALO, TV ILLO DIE IVPPITER, POPVLVM ROMANVM SIC FERITO, VT EGO HVNC PORCVM HIC HODIE FERIAM:TANTOQVE MAGIS FERITO, QVANTO MAGIS POTES POLLESQVE,
Liv. 1, 24, 8:Quid aut sponsoribus in foedere opus esset aut obsidibus, ubi precatione res transigitur? per quem populum fiat, quo minus legibus dictis stetur, ut eum ita Juppiter feriat, quemadmodum a Fetialibus porcus feriatur,
id. 9, 5, 3. (Cf. also:Jovis ante aram Stabant et caesā jungebant foedera porcă,
Verg. A. 8, 641).— Hence,Transf., foedus ferire, to make a compact, covenant, or treaty (in Hebrew in precisely the same manner,): accipe daque fidem, foedusque feri bene firmum, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 33 ed. Vahl.):3.is, quicum foedus feriri in Capitolio viderat,
Cic. Rab. Post. 3, 6:videret ut satis honestum foedus feriretur,
id. Inv. 2, 30, 92:amorum turpissimorum foedera ferire,
to form illicit connections, id. Cael. 14, 34:Tarchon jungit opes foedusque ferit,
Verg. A. 10, 154 al. —Of money, to strike, stamp, coin:II.asses sextantario pondere,
Plin. 33, 3, 13, § 44. Thus the designation of a triumvir monetalis is III. VIR. A. A. A. F. F., i. e. Triumvir auro argento aeri flando feriundo, Inscr. Orell. 569.Trop.A.In gen.:B.quae faciliora sunt philosophis, quo minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat,
reaches, affects, Cic. Off. 1, 21, 73:accidit, ut ictu simili (i. e. morte propinqui) ferirer,
was struck with a similar blow, Quint. 6 praef. §3: verba palato,
to bring out, utter, speak, Hor. S. 2, 3, 274; cf.:sonat vox, ut feritur,
Quint. 11, 3, 61:feriunt animum (sententiae),
id. 12, 10, 48:ut omnis sensus in fine sermonis feriat aurem,
id. 8, 5, 13; cf. id. 9, 3, 4.— Absol.:binis aut ternis ferire verbis,
Cic. Or. 67, 226:videtur Chrysippus medium ferire voluisse,
i. e. to avoid extremes, id. Fat. 17, 39.—In partic., to cozen, cheat, gull, trick (mostly in vulg. lang.;C.not in Cic.): ubi illa pendentem ferit, jam amplius orat,
Plaut. Trin. 2, 1, 19; Ter. Ph. 1, 1, 13:cum ferit astutos comica moecha Getas,
Prop. 4 (5), 5, 44:austeros arte ferire viros,
id. 3, 3 (4, 2), 50.—To punish, inflict punishment: aliquem condemnatione centum librarum auri, Cod. 11, 11, 1. -
9 murus
mūrus, ī, m., die Mauer (vgl. moenia), I) eig. u. übtr., A) eig.: a) einer Stadt usw., murus urbis, arcis, Liv.: muri urbis, Cic.: muri pinnae, Liv.: muros instruere, Nep., aedificare, Ov.: pro diruto muro novum tumultuario opere ex ipsa ruinae strage congestis saxis exstruere, Liv.: ducere murum, Liv., muros, Verg. u. Hor.: ducere murum interiorem ab nondum capta parte urbis, Liv.: muro lapideo urbem cingere, Liv.: castellum muro circumdare, Liv.: urbem muris saepire, Nep.: praesidio murorum urbem includere, Iustin.: muros restituere, muros dirutos reficere, Nep.: reficere novum murum ab ea parte, quā patefactum oppidum ruinis erat, Liv.: interiorem iuxta validum pro diruto novum obstruere murum, Liv.: novus pro diruto murus obiciebatur, Liv.: multis locis murus decussus est, Liv. (vgl. multis simul locis aut subruti aut ariete decussi ruebant muri, Liv.): testudinibus admotis murum subruere, Liv.: subruere murum ab imo, Liv.: murum od. muros arietibus quatere, Liv.: percussit aries murum, Cic.: tribus arietibus aliquantum muri discutere, Liv.: muros ariete sternere, Liv.: pulsare ariete muros, Verg.: priusquam aries murum attigisset, Caes.: murus latius, quam quā caederetur (angebrochen wurde), ruebat, Liv.: murum ascendere, Caes.: positis scalis ascendere muros, Caes.: scalis ascendere muros, Verg.: escendere in murum, Liv.: obambulare muris, Liv.: concursus fit undique in muros, man strömte von allen Seiten auf den M. zusammen, Liv.: repetere patrios muros, Vaterstadt, Ov.: animos extra moenia, corpora intra muros habebant, Vell. – b) um Privatgebäude, Cic. u. Tac.: m. marmoreus, Erker, Calp. – B) übtr.: a) der Damm, Wall, Varro r. r. 1, 14, 3. – b) der Rand des Topfes, Iuven.: so auch cor munitum costarum et pectoris muro, Plin. – c) der hölzerne Turm auf dem Elefanten, Sil. 9, 602. – d) der Kopfschmuck der Cybele, der aus Türmen gebildet wird, m. crinalis, Claud. Eutr. 2, 284 – II) übtr., die Mauer, Vormauer, der Schutz, lex Aelia et Fufia propugnacula murique tranquillitatis, Cic.: hic murus aëneus esto etc., Hor.: v. Pers., murus Graiûm, v. Achilles, Ov. – / Über die arch. Formen moerus u. moirus s. Georges Lexik. d. Lat. Wortf. S. 439.
-
10 murus
mūrus, ī, m., die Mauer (vgl. moenia), I) eig. u. übtr., A) eig.: a) einer Stadt usw., murus urbis, arcis, Liv.: muri urbis, Cic.: muri pinnae, Liv.: muros instruere, Nep., aedificare, Ov.: pro diruto muro novum tumultuario opere ex ipsa ruinae strage congestis saxis exstruere, Liv.: ducere murum, Liv., muros, Verg. u. Hor.: ducere murum interiorem ab nondum capta parte urbis, Liv.: muro lapideo urbem cingere, Liv.: castellum muro circumdare, Liv.: urbem muris saepire, Nep.: praesidio murorum urbem includere, Iustin.: muros restituere, muros dirutos reficere, Nep.: reficere novum murum ab ea parte, quā patefactum oppidum ruinis erat, Liv.: interiorem iuxta validum pro diruto novum obstruere murum, Liv.: novus pro diruto murus obiciebatur, Liv.: multis locis murus decussus est, Liv. (vgl. multis simul locis aut subruti aut ariete decussi ruebant muri, Liv.): testudinibus admotis murum subruere, Liv.: subruere murum ab imo, Liv.: murum od. muros arietibus quatere, Liv.: percussit aries murum, Cic.: tribus arietibus aliquantum muri discutere, Liv.: muros ariete sternere, Liv.: pulsare ariete muros, Verg.: priusquam aries murum attigisset, Caes.: murus latius, quam quā caederetur (angebrochen wurde), ruebat, Liv.: murum ascendere, Caes.: positis scalis ascendere muros, Caes.: scalis ascendere muros, Verg.: escendere in murum, Liv.:————obambulare muris, Liv.: concursus fit undique in muros, man strömte von allen Seiten auf den M. zusammen, Liv.: repetere patrios muros, Vaterstadt, Ov.: animos extra moenia, corpora intra muros habebant, Vell. – b) um Privatgebäude, Cic. u. Tac.: m. marmoreus, Erker, Calp. – B) übtr.: a) der Damm, Wall, Varro r. r. 1, 14, 3. – b) der Rand des Topfes, Iuven.: so auch cor munitum costarum et pectoris muro, Plin. – c) der hölzerne Turm auf dem Elefanten, Sil. 9, 602. – d) der Kopfschmuck der Cybele, der aus Türmen gebildet wird, m. crinalis, Claud. Eutr. 2, 284 – II) übtr., die Mauer, Vormauer, der Schutz, lex Aelia et Fufia propugnacula murique tranquillitatis, Cic.: hic murus aëneus esto etc., Hor.: v. Pers., murus Graiûm, v. Achilles, Ov. – ⇒ Über die arch. Formen moerus u. moirus s. Georges Lexik. d. Lat. Wortf. S. 439. -
11 discutio
dis-cutio, cussī, cussum, ere [ quatio ]1) разбивать, раздроблять, громить, разрушать ( arietibus murum L); размозжить ( ossa saxo O)2)а) разгонять, рассеивать (hostiles turmas Amm; caliginem L, QC; tenebras Lcn, O; nubem O; somnum Prp etc.)б) уничтожать, устранять (morbum CC; disceptationem, periculum L); подавлять ( seditionem VP)risum d. Pt — дать знак, чтобы перестали смеяться3) расстраивать, опровергать ( captiones alicujus C)4) поздн. исследовать, обсуждать (somnii verba Macr; quaestionem Tert) -
12 aries
ariēs, etis, m. (vgl. εριφος, das Böckchen), der Widder, Schafbock, Schöps ( Jährling), I) eig.: scire oportet in grege quot feminas habeat, quae parere possunt, quot arietes, Varr.: auratus ar. Colchorum, Poët. b. Cic.: aries dux, Leitbock, Leithammel, Prop. – ein Widder in alter Zeit als Buße für unbeabsichtigten Totschlag (nach einem alten Gesetz des Numa), s. Fest. 347 (b), 2 sqq. u. 351 (a), 8 sqq. Serv. Verg. ecl. 4, 43; georg. 3, 387: u. so ex quo aries subicitur ille in vestris actionibus, der Büßungs-(Vergütungs-) Widder, Cic. top. 64. – II) übtr.: A) der Widder, ein Sternbild im Tierkreise, Cic. poët. u.a. – B) eine Belagerungsmaschine, der Mauerbrecher, Sturmbock, dessen an Tauen wagerecht hängender Balken vorn mit einem eisernen Widderkopfe versehen war, mit dem man Bresche stieß, arietes immittere, Caes., od. admovere, Curt.: sternere ariete muros, Liv.: murum aries percutit, Cic.: tribus arietibus aliquantum muri discussit, Liv. – sublicae pro ariete subiectae, wie ein Mauerbrecher, als Wellenbrecher, Caes. b. G. 4, 17, 9. – C) der Seewidder, ein unbekanntes Seetier, Plin. 9, 10 u. 145: trux, Claud. nupt. Hon. et Mar. 163. – / aries poet. zuw. zweisilbig, dah. a lang; dah. Genet. usw. dreisilbig, ārjĕtis, ārjĕtĕ, ārjĕtes, bei ält. Dichtern u. Verg. – Nom. ărĭēs gemessen, Verg. ed. 3, 95; vgl. Köne Sprache der röm. Epiker S. 131.
-
13 aries
ariēs, etis, m. (vgl. εριφος, das Böckchen), der Widder, Schafbock, Schöps ( Jährling), I) eig.: scire oportet in grege quot feminas habeat, quae parere possunt, quot arietes, Varr.: auratus ar. Colchorum, Poët. b. Cic.: aries dux, Leitbock, Leithammel, Prop. – ein Widder in alter Zeit als Buße für unbeabsichtigten Totschlag (nach einem alten Gesetz des Numa), s. Fest. 347 (b), 2 sqq. u. 351 (a), 8 sqq. Serv. Verg. ecl. 4, 43; georg. 3, 387: u. so ex quo aries subicitur ille in vestris actionibus, der Büßungs- (Vergütungs-) Widder, Cic. top. 64. – II) übtr.: A) der Widder, ein Sternbild im Tierkreise, Cic. poët. u.a. – B) eine Belagerungsmaschine, der Mauerbrecher, Sturmbock, dessen an Tauen wagerecht hängender Balken vorn mit einem eisernen Widderkopfe versehen war, mit dem man Bresche stieß, arietes immittere, Caes., od. admovere, Curt.: sternere ariete muros, Liv.: murum aries percutit, Cic.: tribus arietibus aliquantum muri discussit, Liv. – sublicae pro ariete subiectae, wie ein Mauerbrecher, als Wellenbrecher, Caes. b. G. 4, 17, 9. – C) der Seewidder, ein unbekanntes Seetier, Plin. 9, 10 u. 145: trux, Claud. nupt. Hon. et Mar. 163. – ⇒ aries poet. zuw. zweisilbig, dah. a lang; dah. Genet. usw. dreisilbig, ārjĕtis, ārjĕtĕ, ārjĕtes, bei ält. Dichtern u. Verg. – Nom. ărĭēs gemessen, Verg. ed. 3, 95; vgl. Köne Sprache————der röm. Epiker S. 131. -
14 aries
ărĭēs, ĭētis, m. (for the kindr. forms arvix and harvix, in Varr. and Fest.; v. arvix; poet. aries sometimes dissyl., like abies; hence, a long, Carey, Lat. Pros. § 47: āriĕtis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 20, 45: āriĕtes, trisyl., Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44; so,I.āriĕtĕ,
Verg. A. 2, 492) [some derive this from arên, arrên, qs. the male sheep; others compare ho eriphos, a he-goat, buck, and ho elaphos, a stag; and arna, q. v.], a ram.Lit., Varr. R. R. 2, 1, 24; 2, 2, 13; Col. 7, 2, 4; 7, 2, 5; 7, 3, 6; Vulg. Gen. 15, 9; ib. Lev. 4, 35 et persaepe.—Of the golden fleece: petebant (Argonautae) illam pellem inauratam arietis Colchis, Enn. ap. Auct. ad Her. 2, 22; Plaut. Bacch. 2, 3, 7; Varr. R. R. 2, 1, 6 al.—II.Transf.A.The Ram, a sign of the zodiac, Cic. Arat. 230; 244; Hyg. Fab. 133; id. Astr. 2, 20; Manil. 2, 246; Ov. M. 10, 165; Vitr. 9, 5; Plin. 18, 25, 59, § 221 al. —B.An engine for battering down walls, a battering-ram: v. Vitr. 10, 19; Veg. 4, 14, and Smith, Dict. Antiq.:C.quamvis murum aries percusserit,
Cic. Off. 1, 11, 35:ab ariete materia defendit,
Caes. B. G. 7, 23:arietibus aliquantum muri discussit,
Liv. 21, 12; so id. 31, 32; 31, 46; 32, 23; 38, 5; Vulg. Ezech. 26, 9; ib. 2 Macc. 12, 15 al.—A beam for support, a prop or buttress: quae (sublicae) pro ariete subjectae vim fluminis exciperent, as a shore or prop, * Caes. B. G. 4, 17 (dikên kriou, Paraphr.);D.corresp. to capreolus,
Caes. B. C. 2, 10 q. v.— Trop.:ex quo aries ille subicitur in vestris actionibus,
Cic. Top. 17, 64.—An unknown sea-monster, very dangerous to ships, Plin. 9, 44, 67, § 145; 32, 11, 53 (where two kinds of them are mentioned); cf. id. 9, 5, 4: trux aries, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 163; cf. Aelian. H. A. 15, 2, and Oppian. Hal. 1, 372. -
15 harvix
ărĭēs, ĭētis, m. (for the kindr. forms arvix and harvix, in Varr. and Fest.; v. arvix; poet. aries sometimes dissyl., like abies; hence, a long, Carey, Lat. Pros. § 47: āriĕtis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 20, 45: āriĕtes, trisyl., Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44; so,I.āriĕtĕ,
Verg. A. 2, 492) [some derive this from arên, arrên, qs. the male sheep; others compare ho eriphos, a he-goat, buck, and ho elaphos, a stag; and arna, q. v.], a ram.Lit., Varr. R. R. 2, 1, 24; 2, 2, 13; Col. 7, 2, 4; 7, 2, 5; 7, 3, 6; Vulg. Gen. 15, 9; ib. Lev. 4, 35 et persaepe.—Of the golden fleece: petebant (Argonautae) illam pellem inauratam arietis Colchis, Enn. ap. Auct. ad Her. 2, 22; Plaut. Bacch. 2, 3, 7; Varr. R. R. 2, 1, 6 al.—II.Transf.A.The Ram, a sign of the zodiac, Cic. Arat. 230; 244; Hyg. Fab. 133; id. Astr. 2, 20; Manil. 2, 246; Ov. M. 10, 165; Vitr. 9, 5; Plin. 18, 25, 59, § 221 al. —B.An engine for battering down walls, a battering-ram: v. Vitr. 10, 19; Veg. 4, 14, and Smith, Dict. Antiq.:C.quamvis murum aries percusserit,
Cic. Off. 1, 11, 35:ab ariete materia defendit,
Caes. B. G. 7, 23:arietibus aliquantum muri discussit,
Liv. 21, 12; so id. 31, 32; 31, 46; 32, 23; 38, 5; Vulg. Ezech. 26, 9; ib. 2 Macc. 12, 15 al.—A beam for support, a prop or buttress: quae (sublicae) pro ariete subjectae vim fluminis exciperent, as a shore or prop, * Caes. B. G. 4, 17 (dikên kriou, Paraphr.);D.corresp. to capreolus,
Caes. B. C. 2, 10 q. v.— Trop.:ex quo aries ille subicitur in vestris actionibus,
Cic. Top. 17, 64.—An unknown sea-monster, very dangerous to ships, Plin. 9, 44, 67, § 145; 32, 11, 53 (where two kinds of them are mentioned); cf. id. 9, 5, 4: trux aries, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 163; cf. Aelian. H. A. 15, 2, and Oppian. Hal. 1, 372.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский
- Французский