Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

murum arietibus L

  • 1 ferio

    fĕrĭo (seul. au prés.), īre - tr. -    - ferii, Charis. -- feriturus, Serv. -- feribant (= ferebant), Ov. F. 4 -- arch. ferinunt (= feriunt), Fest. [st1]1 [-] frapper, battre, heurter.    - fores ferire, Plaut. Men. 1, 2, 63: frapper à la porte.    - ferire murum arietibus, Sall. J. 76, 6: ébranler un mur à coups de bélier.    - uvas pede ferire, Tib. 2, 5, 85: fouler le raisin.    - mare ferire, Virg.: ramer, battre la mer avec les rames. [st1]2 [-] frapper, atteindre, faire impression, forger.    - minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, Cic.: dans leur vie, il y a moins de surface exposée aux coups de la fortune.    - sidera vertice ferire, Hor.: toucher de la tête les astres.    - ferit aethera clamor, Virg. En. 5: les cris frappent la voûte éthérée.    - ferire oculos, Lucr. 6, 923: frapper la vue.    - his spectris etiam si oculi possent feriri, Cic. Fam. 15, 16, 2: même si les yeux pouvaient être frappés de ces spectres.    - pecuniam ferire, Plin.: battre monnaie.    - asses ferire, Plin.: frapper des as.    - medium ferire, Cic. Fat.: atteindre le juste milieu, observer le juste milieu.    - ferietur alio munere, Ter.: il sera frappé d'un autre impôt.    - carmen ferire, Juv.: forger des vers.    - balba verba ferire, Hor.: émettre péniblement des paroles balbutiantes. [st1]3 [-] frapper, immoler, sacrifier, tuer; conclure.    - aliquem securi ferire, Cic.: frapper qqn de la hache.    - porcum ferire, Liv. 9: immoler un porc.    - foedus ferire, Cic.: conclure un traité (à cette occasion, on immolait un porc).    - ut tu amorum turpissimorum foedera ferires, Cic. Cael. 14, 34: pour te voir conclure les honteux traités de tes impudiques amours.
    * * *
    fĕrĭo (seul. au prés.), īre - tr. -    - ferii, Charis. -- feriturus, Serv. -- feribant (= ferebant), Ov. F. 4 -- arch. ferinunt (= feriunt), Fest. [st1]1 [-] frapper, battre, heurter.    - fores ferire, Plaut. Men. 1, 2, 63: frapper à la porte.    - ferire murum arietibus, Sall. J. 76, 6: ébranler un mur à coups de bélier.    - uvas pede ferire, Tib. 2, 5, 85: fouler le raisin.    - mare ferire, Virg.: ramer, battre la mer avec les rames. [st1]2 [-] frapper, atteindre, faire impression, forger.    - minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, Cic.: dans leur vie, il y a moins de surface exposée aux coups de la fortune.    - sidera vertice ferire, Hor.: toucher de la tête les astres.    - ferit aethera clamor, Virg. En. 5: les cris frappent la voûte éthérée.    - ferire oculos, Lucr. 6, 923: frapper la vue.    - his spectris etiam si oculi possent feriri, Cic. Fam. 15, 16, 2: même si les yeux pouvaient être frappés de ces spectres.    - pecuniam ferire, Plin.: battre monnaie.    - asses ferire, Plin.: frapper des as.    - medium ferire, Cic. Fat.: atteindre le juste milieu, observer le juste milieu.    - ferietur alio munere, Ter.: il sera frappé d'un autre impôt.    - carmen ferire, Juv.: forger des vers.    - balba verba ferire, Hor.: émettre péniblement des paroles balbutiantes. [st1]3 [-] frapper, immoler, sacrifier, tuer; conclure.    - aliquem securi ferire, Cic.: frapper qqn de la hache.    - porcum ferire, Liv. 9: immoler un porc.    - foedus ferire, Cic.: conclure un traité (à cette occasion, on immolait un porc).    - ut tu amorum turpissimorum foedera ferires, Cic. Cael. 14, 34: pour te voir conclure les honteux traités de tes impudiques amours.
    * * *
    I.
        Ferio, ferias, feriare: vel Ferior, feriaris, feriari, Deponens. Faire feste, Fester.
    \
        Feriari a studiis. Cic. Cesser d'estudier, Se reposer.
    II.
        Ferio, feris, praeteritum mutuatur a Percutio, percussi, ferire. Frapper, Ferir.
    \
        Ferit aethera clamor. Virgil. Va jusques au ciel.
    \
        Ferire aures. Cic. Quand une chose entre bien dedens l'oreille, et resveille l'auditeur pour le plaisir qu'il y prend, ou pour la vehemence du son et bruit.
    \
        Ferire cornu. Virg. Frapper de la corne, Heurter.
    \
        Ferire foedus. Ci. Quand deux princes ou nations faisoyent alliance et accord ensemble, le confermant par certaines ceremonies et sacrifices, mesmement d'une truye qu'ils avoyent accoustumé de sacrifier.
    \
        Fores ferire. Plaut. Frapper à l'huis.
    \
        Frigore aliquem ferire. Horat. Tuer.
    \
        Ferire alicuius frontem. Cic. Luy faire honte.
    \
        Ferietur alio munere, vbi hera pepererit. Terent. Il fauldra qu'il face un autre present.
    \
        Ferire pecunias. Plin. Frapper au coing, Forger monnoye.
    \
        Ferire porcum. Liu. Tuer, Sacrifier.
    \
        Securi. Caes. Trencher la teste publiquement, Decapiter.
    \
        Fama ferit terras remotas. Lucan. Le bruit en va jusques aux pays loingtains.

    Dictionarium latinogallicum > ferio

  • 2 decutio

    I dē-cutio, cussī, cussum, ere [ quatio ]
    1) стряхивать ( rorem V); обивать ( о граде) ( fructum Sen); сбивать ( papaverum capita baculo L); сшибать ( nidos sagittis PM)
    2) изгонять, извергать, свергать ( aliquem Capitolio VM)
    4) расшатывать, разрушать ( murum arietibus L)
    5) шутл. захватить, цапнуть ( argentum ex armario Pl)
    6) устранять, уносить, перен. сбрасывать со счетов ( cetera aetate jam sunt decussa C)
    II dē-cutio, —, —, īre [ cutis ]
    снимать кожу, обдирать Tert

    Латинско-русский словарь > decutio

  • 3 ferio

    —, —, īre
    1)
    а) ударять, бить, толкать, колоть, поражать (f. frontem, adversarium, parietem aliquā re C)
    nec semper feriet quodcumque minabitur arcus погов. H — лук не всегда попадает в ту цель, которой грозил он
    f. pedibus aliquid Tib — топтать (разминать) что-л. ногами
    f. verba palato H — произносить слова, говорить
    f. carmina lyra Oбряцать на лире или сочинять стихи
    2) перерубать, рассекать ( retinacula stricto ferro V)
    f. mare V — грести, плыть по морю
    5) убивать ( hostem Sl); обезглавливать ( aliquem secūri C)
    6) обманывать (aliquem Pl, Prp)
    7) достигать, касаться (ferit aethera clamor V; sol radiis ferit cacumina O)
    f. sidera vertice Hкасаться головой звёзд (т. е. вознестись до небес)

    Латинско-русский словарь > ferio

  • 4 ferio

    ferio, īre (zu Wurzel *bher-, [in Stücke] schlagen, spalten, auch in forāre; vgl. griech. φάρω, ich spalte), vermittels eines Stoßes, Hiebes, Stiches, Schlages treffen = stoßen, hauen, stechen, schlagen, I) im allg.: 1) eig.: a) übh.: femur (an ben Sch.), Plaut.: f. frontem (an die St.), Cic.: caput (sich vor den K.), Cic. fr.: faciem (ins G.), Flor.: adversarium, Schläge austeilen an usw., Cic.: parietem, Cic.: caper cornu ferit, Verg.: alqm colapho, Nepot. epit.: alqm telo, Verg.: alqm bis pugione, Auct. b. Alex.: murum arietibus, Sall. – ferire mare, rudern, Verg.: ferire pede uvas, treten, Tibull.: ictu simili feriri, von einem ähnlichen Schlage getroffen werden (bildl.), Quint. – absol. = zuhauen, zustoßen, qui, ut ferirent, inclamavit, Liv.: contra ferire, Sall.: caesim, punctim f., Veget. mil. – b) etw. treffen = berühren, his spectris si oculi possent feriri, Cic.: ferit aethera clamor, Verg.: sol radiis ferit cacumina, Ov.: f. sidera vertice, die St. berühren, bis an die St. reichen, Hor.: montes, einschlagen in die B. (v. Blitz), Hor. – c) etw. treffen = auf etw. Eindruck machen, res feriunt aciem oculorum od. oculos, Lucr. – 2) übtr.: a) im allg., treffen, medium f., die Mittelstraße beobachten, Cic.: quo minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, des Schicksals Schlägen ausgesetzt sind, Cic. – b) jmd. (um etw.) prellen, alqm, Plaut. u. Prop.: alqm munere, Ter. – c) jmd. strafen, alqm condemnatione centum librarum auri, Cod. Iust. 11, 11, 1 extr. – II) prägn.: 1) schlagen = prägen, asses, Plin. 33, 44: u. so in der Bezeichnung eines Münztriumvirn, III. VIR. A. A. A. F. F. = triumvir auro argento aere flando feriundo, Corp. inscr. Lat. 12. p. 200. – 2) schlagend od. hauend töten, schlachten, erlegen, agnam, Hor.: porcum, Liv.: alqm securi, köpfen, Cic.: hostem, erschlagen, Sall.: leonem, Sall.: dah. meton., foedus, ein Bündnis machen (weil dabei eine Sau geschlachtet wurde), Cic. u.a. – 3) zerhauen, stricto retinacula ferro, Verg. Aen. 4, 580. – 4) einen Ton usw. anschlagen = hervorbringen, verba palato, Hor. sat. 2, 3, 274; vgl. sonat vox, ut feritur, Quint. 11, 3, 61. – /Perfektum u. Supinum von ferio werden gew. durch īcī, ictum u. percussī, percussum ergänzt, s. Varro LL. 9, 98; Diom. 380, 9; Prisc. 11, 19; doch findet sich ferii, Charis. 251, 24. Schol. Iuven. 8, 268: feristi, Mar. Mercat. subn. 6, 1. – Partiz. Fut., feriturus, Serv. Verg. Aen. 7, 498. Heges. 3, 18, 1. Maximin. 5, 97 (wo ferĭtura gemessen). Dracont. carm. 3, 101 (wo ferĭturus gemessen). – Synk. Imperf. feribant, Ov. fast. 4, 795: synk. Fut. feribo, Charis. 251, 25 (ohne Beleg). – Gedehntes archaist. Präs. ferinunt, Fest. 162 (b), 24.

    lateinisch-deutsches > ferio

  • 5 ferio

    ferio, īre (zu Wurzel *bher-, [in Stücke] schlagen, spalten, auch in forāre; vgl. griech. φάρω, ich spalte), vermittels eines Stoßes, Hiebes, Stiches, Schlages treffen = stoßen, hauen, stechen, schlagen, I) im allg.: 1) eig.: a) übh.: femur (an ben Sch.), Plaut.: f. frontem (an die St.), Cic.: caput (sich vor den K.), Cic. fr.: faciem (ins G.), Flor.: adversarium, Schläge austeilen an usw., Cic.: parietem, Cic.: caper cornu ferit, Verg.: alqm colapho, Nepot. epit.: alqm telo, Verg.: alqm bis pugione, Auct. b. Alex.: murum arietibus, Sall. – ferire mare, rudern, Verg.: ferire pede uvas, treten, Tibull.: ictu simili feriri, von einem ähnlichen Schlage getroffen werden (bildl.), Quint. – absol. = zuhauen, zustoßen, qui, ut ferirent, inclamavit, Liv.: contra ferire, Sall.: caesim, punctim f., Veget. mil. – b) etw. treffen = berühren, his spectris si oculi possent feriri, Cic.: ferit aethera clamor, Verg.: sol radiis ferit cacumina, Ov.: f. sidera vertice, die St. berühren, bis an die St. reichen, Hor.: montes, einschlagen in die B. (v. Blitz), Hor. – c) etw. treffen = auf etw. Eindruck machen, res feriunt aciem oculorum od. oculos, Lucr. – 2) übtr.: a) im allg., treffen, medium f., die Mittelstraße beobachten, Cic.: quo minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat, des Schicksals Schlägen ausgesetzt sind, Cic. – b) jmd. (um etw.) prellen, alqm, Plaut. u.
    ————
    Prop.: alqm munere, Ter. – c) jmd. strafen, alqm condemnatione centum librarum auri, Cod. Iust. 11, 11, 1 extr. – II) prägn.: 1) schlagen = prägen, asses, Plin. 33, 44: u. so in der Bezeichnung eines Münztriumvirn, III. VIR. A. A. A. F. F. = triumvir auro argento aere flando feriundo, Corp. inscr. Lat. 12. p. 200. – 2) schlagend od. hauend töten, schlachten, erlegen, agnam, Hor.: porcum, Liv.: alqm securi, köpfen, Cic.: hostem, erschlagen, Sall.: leonem, Sall.: dah. meton., foedus, ein Bündnis machen (weil dabei eine Sau geschlachtet wurde), Cic. u.a. – 3) zerhauen, stricto retinacula ferro, Verg. Aen. 4, 580. – 4) einen Ton usw. anschlagen = hervorbringen, verba palato, Hor. sat. 2, 3, 274; vgl. sonat vox, ut feritur, Quint. 11, 3, 61. Perfektum u. Supinum von ferio werden gew. durch īcī, ictum u. percussī, percussum ergänzt, s. Varro LL. 9, 98; Diom. 380, 9; Prisc. 11, 19; doch findet sich ferii, Charis. 251, 24. Schol. Iuven. 8, 268: feristi, Mar. Mercat. subn. 6, 1. – Partiz. Fut., feriturus, Serv. Verg. Aen. 7, 498. Heges. 3, 18, 1. Maximin. 5, 97 (wo ferĭtura gemessen). Dracont. carm. 3, 101 (wo ferĭturus gemessen). – Synk. Imperf. feribant, Ov. fast. 4, 795: synk. Fut. feribo, Charis. 251, 25 (ohne Beleg). – Gedehntes archaist. Präs. ferinunt, Fest. 162 (b), 24.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ferio

  • 6 feriō

        feriō —, —, īre    [2 FER-], to strike, smite, beat, knock, cut, thrust, hit: velut si re verā feriant, H.: cornu ferit ille, butts, V.: alqm: parietem: murum arietibus, batter, S.: calce feritur aselli, O.: mare, V.: frontem, beat the brow, i. e. be provoked: Sublimi sidera vertice, hit, touch, H.: his spectris etiam si oculi possent feriri, etc.: feriuntque summos Fulmina montes, H.. tabulae laterum feriuntur ab undis, O.: Sole radiis feriente cacumina, O.: ferit aethera clamor, V.— To kill by striking, give a death-blow, slay, kill: hostem: (eum) securi, behead: telo orantem multa, V.: te (maritum), H.: leonem, S<*> Frigore te, i. e. cut you dead, H.— To slaughter, offer, sacrifice: agnam, H.: porcum, L. (old form.).—With foedus, to make a compact, covenant, enter into a treaty (because a sacrifice was offered to confirm a covenant): is, quicum foedus feriri in Capitolio viderat: amorum turpissimorum foedera ferire, form illicit connections: lungit opes foedusque ferit, V.—Fig., to strike, reach, affect, impress: multa in vitā, quae fortuna feriat: verba palato, coin, H.: binis aut ternis ferire verbis, make a hit.—To cozen, cheat, gull, trick (colloq.): Geta Ferietur alio munere, T.
    * * *
    I
    feriare, feriavi, feriatus V
    rest from work/labor; keep/celebrate holiday; be idle; abstain from
    II
    ferire, -, - V
    hit, strike; strike a bargain; kill, slay

    Latin-English dictionary > feriō

  • 7 mūrus

        mūrus (old moerus), ī, m    [2 MV-], a wall, city wall: murum arietibus feriri, S.: muri urbis: intra muros compelli, Cs.: muros struere, N.: ducere, V.: aedificare, O.: transilire muros, L.: in altitudinem pedum sedecim, earthwork, Cs.— A wall (of a building): de muro imperavi, etc.— A rim (of a dish): tenuis, Iu.—Fig., a wall, protection, bulwark: (leges) muri tranquillitatis: Graiūm murus Achilles, O.: hic murus aëneus esto, H.
    * * *
    wall, city wall

    Latin-English dictionary > mūrus

  • 8 ferio

    fĕrĭo, īre (archaic FERINVNT for feriunt; acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162, 24 Müll.; part. fut. feriturus, Serv. Verg. A. 7, 498. The perf. forms are supplied by percutio, v. Varr. L. L. 9, 55, § 98 Müll.), 4, v. a. [perh. Sanscr. dhūr-, injure, destroy; Lat. ferus, ferox; Gr. thêr; Aeol. phêr; cf. Gr. thourios, impetuous, thorein, to leap; and Lat. furere, furia, etc.], to strike, smite, beat, knock, cut, thrust, hit (class.; syn.: icio, percutio, verbero, vapulo, pulso, tundo, pavio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    fores,

    to knock, Plaut. Men. 1, 2, 63; cf.

    parietem,

    Cic. Cael. 24, 59:

    murum arietibus,

    to batter, shake, Sall. J. 76, 6:

    pugiles adversarium,

    Cic. Tusc. 2, 23 fin.: jacere telum, voluntatis est;

    ferire quem nolueris, fortunae,

    to strike, id. Top. 17, 64:

    partem corporis sibi,

    Lucr. 2, 441:

    frontem,

    Cic. Att. 1, 1, 1:

    femur,

    Quint. 11, 3, 123:

    pectora solito plangore,

    Ov. M. 4, 554; cf.:

    calce feritur aselli,

    id. F. 3, 755: uvas pede (rusticus), to stamp or tread, Tib. 2, 5, 85:

    feriri a serpente,

    to be stung, Plin. 29, 4, 22, § 71; cf. Ov. Ib. 481:

    cetera (venenata animalia) singulos feriunt,

    id. ib. 23:

    tabulam malleo,

    Cels. 6, 7 fin.: stricto ferit retinacula ferro, cuts to pieces (shortly before:

    incidere funes),

    Verg. A. 4, 580: certatim socii feriunt mare et aequora verrunt, strike, lash (in rowing), id. ib. 3, 290: ut frontem ferias, that you may beat your brow, i. e. be provoked, Cic. Att. 1, 1, 1.— Poet.:

    sublimi feriam sidera vertice,

    hit, touch, Hor. C. 1, 1, 36; cf. in the foll. 2.— Absol.:

    pugno ferire vel calce,

    Quint. 2, 8, 13; cf. Hor. S. 2, 7, 99:

    occursare capro, cornu ferit ille, caveto,

    pushes, butts, Verg. E. 9, 25.—
    2.
    Of inanim. and abstr. subjects:

    principio omnibus a rebus, quascumque videmus, Perpetuo fluere ac mitti spargique necesse est Corpora, quae feriant oculos visumque lacessant,

    strike, touch, Lucr. 6, 923:

    oculos (corpora, simulacra),

    id. 4, 217; 257:

    oculorum acies (res),

    id. 4, 691:

    speciem colore (res),

    id. 4, 243; cf.:

    his spectris etiam si oculi possent feriri, etc.,

    Cic. Fam. 15, 16, 2:

    feriuntque summos fulmina montes,

    Hor. C. 2, 10, 11:

    nec semper feriet, quodcumque minabitur, arous,

    id. A. P. 350; cf.:

    si fractus illabatur orbis, Impavidum ferient ruinae,

    id. C. 3, 3, 8:

    nec levius tabulae laterum feriuntur ab undis, Quam, etc.,

    Ov. Tr. 2, 47.— Poet.: ferientia terram corpora, smiting (in falling), Luc. 4, 786:

    sole fere radiis foriente cacumina primis,

    hitting, touching, Ov. M. 7, 804:

    palla imos ferit alba pedes,

    touches, reaches to, Val. Fl. 1, 385:

    ferit aethera clamor,

    Verg. A. 5, 140:

    feriat dum maesta remotas Fama procul terras,

    extends to, Luc. 5, 774.—
    B.
    In partic.
    1.
    To kill by striking, to give a deathblow, to slay, kill: hostem, Enn. ap. Cic. Balb. 22, 51 (Ann. v. 284 ed. Vahl.); Sall. C. 7, 6; 60, 4; id. J. 85, 33; cf.:

    aliquem securi feriri,

    to be beheaded, Cic. Verr. 2, 1, 30, § 75:

    aliquem telo trabali,

    Verg. A. 12, 295:

    retiarium (mirmillo),

    Quint. 6, 3, 61:

    te (maritum),

    Hor. C. 3, 11, 43:

    leonem atque alias feras primus aut in primis ferire,

    Sall. J. 6, 1:

    aprum,

    Ov. M. 3, 715.—
    b.
    Of the animals for sacrifice, to kill, slaughter; and hence, to offer, sacrifice:

    nos humilem feriemus agnam,

    Hor. C. 2, 17, 32:

    vaccam Proserpinae,

    Verg. A. 6, 251; cf. the form of oath in making a compact (when a swine was sacrificed): SI PRIOR DEFEXIT [p. 737] (populus Romanus) PVBLICO CONSILIO DOLO MALO, TV ILLO DIE IVPPITER, POPVLVM ROMANVM SIC FERITO, VT EGO HVNC PORCVM HIC HODIE FERIAM:

    TANTOQVE MAGIS FERITO, QVANTO MAGIS POTES POLLESQVE,

    Liv. 1, 24, 8:

    Quid aut sponsoribus in foedere opus esset aut obsidibus, ubi precatione res transigitur? per quem populum fiat, quo minus legibus dictis stetur, ut eum ita Juppiter feriat, quemadmodum a Fetialibus porcus feriatur,

    id. 9, 5, 3. (Cf. also:

    Jovis ante aram Stabant et caesā jungebant foedera porcă,

    Verg. A. 8, 641).— Hence,
    2.
    Transf., foedus ferire, to make a compact, covenant, or treaty (in Hebrew in precisely the same manner,): accipe daque fidem, foedusque feri bene firmum, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 33 ed. Vahl.):

    is, quicum foedus feriri in Capitolio viderat,

    Cic. Rab. Post. 3, 6:

    videret ut satis honestum foedus feriretur,

    id. Inv. 2, 30, 92:

    amorum turpissimorum foedera ferire,

    to form illicit connections, id. Cael. 14, 34:

    Tarchon jungit opes foedusque ferit,

    Verg. A. 10, 154 al. —
    3.
    Of money, to strike, stamp, coin:

    asses sextantario pondere,

    Plin. 33, 3, 13, § 44. Thus the designation of a triumvir monetalis is III. VIR. A. A. A. F. F., i. e. Triumvir auro argento aeri flando feriundo, Inscr. Orell. 569.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    quae faciliora sunt philosophis, quo minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat,

    reaches, affects, Cic. Off. 1, 21, 73:

    accidit, ut ictu simili (i. e. morte propinqui) ferirer,

    was struck with a similar blow, Quint. 6 praef. §

    3: verba palato,

    to bring out, utter, speak, Hor. S. 2, 3, 274; cf.:

    sonat vox, ut feritur,

    Quint. 11, 3, 61:

    feriunt animum (sententiae),

    id. 12, 10, 48:

    ut omnis sensus in fine sermonis feriat aurem,

    id. 8, 5, 13; cf. id. 9, 3, 4.— Absol.:

    binis aut ternis ferire verbis,

    Cic. Or. 67, 226:

    videtur Chrysippus medium ferire voluisse,

    i. e. to avoid extremes, id. Fat. 17, 39.—
    B.
    In partic., to cozen, cheat, gull, trick (mostly in vulg. lang.;

    not in Cic.): ubi illa pendentem ferit, jam amplius orat,

    Plaut. Trin. 2, 1, 19; Ter. Ph. 1, 1, 13:

    cum ferit astutos comica moecha Getas,

    Prop. 4 (5), 5, 44:

    austeros arte ferire viros,

    id. 3, 3 (4, 2), 50.—
    C.
    To punish, inflict punishment: aliquem condemnatione centum librarum auri, Cod. 11, 11, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > ferio

  • 9 murus

    mūrus, ī, m., die Mauer (vgl. moenia), I) eig. u. übtr., A) eig.: a) einer Stadt usw., murus urbis, arcis, Liv.: muri urbis, Cic.: muri pinnae, Liv.: muros instruere, Nep., aedificare, Ov.: pro diruto muro novum tumultuario opere ex ipsa ruinae strage congestis saxis exstruere, Liv.: ducere murum, Liv., muros, Verg. u. Hor.: ducere murum interiorem ab nondum capta parte urbis, Liv.: muro lapideo urbem cingere, Liv.: castellum muro circumdare, Liv.: urbem muris saepire, Nep.: praesidio murorum urbem includere, Iustin.: muros restituere, muros dirutos reficere, Nep.: reficere novum murum ab ea parte, quā patefactum oppidum ruinis erat, Liv.: interiorem iuxta validum pro diruto novum obstruere murum, Liv.: novus pro diruto murus obiciebatur, Liv.: multis locis murus decussus est, Liv. (vgl. multis simul locis aut subruti aut ariete decussi ruebant muri, Liv.): testudinibus admotis murum subruere, Liv.: subruere murum ab imo, Liv.: murum od. muros arietibus quatere, Liv.: percussit aries murum, Cic.: tribus arietibus aliquantum muri discutere, Liv.: muros ariete sternere, Liv.: pulsare ariete muros, Verg.: priusquam aries murum attigisset, Caes.: murus latius, quam quā caederetur (angebrochen wurde), ruebat, Liv.: murum ascendere, Caes.: positis scalis ascendere muros, Caes.: scalis ascendere muros, Verg.: escendere in murum, Liv.: obambulare muris, Liv.: concursus fit undique in muros, man strömte von allen Seiten auf den M. zusammen, Liv.: repetere patrios muros, Vaterstadt, Ov.: animos extra moenia, corpora intra muros habebant, Vell. – b) um Privatgebäude, Cic. u. Tac.: m. marmoreus, Erker, Calp. – B) übtr.: a) der Damm, Wall, Varro r. r. 1, 14, 3. – b) der Rand des Topfes, Iuven.: so auch cor munitum costarum et pectoris muro, Plin. – c) der hölzerne Turm auf dem Elefanten, Sil. 9, 602. – d) der Kopfschmuck der Cybele, der aus Türmen gebildet wird, m. crinalis, Claud. Eutr. 2, 284 – II) übtr., die Mauer, Vormauer, der Schutz, lex Aelia et Fufia propugnacula murique tranquillitatis, Cic.: hic murus aëneus esto etc., Hor.: v. Pers., murus Graiûm, v. Achilles, Ov. – / Über die arch. Formen moerus u. moirus s. Georges Lexik. d. Lat. Wortf. S. 439.

    lateinisch-deutsches > murus

  • 10 murus

    mūrus, ī, m., die Mauer (vgl. moenia), I) eig. u. übtr., A) eig.: a) einer Stadt usw., murus urbis, arcis, Liv.: muri urbis, Cic.: muri pinnae, Liv.: muros instruere, Nep., aedificare, Ov.: pro diruto muro novum tumultuario opere ex ipsa ruinae strage congestis saxis exstruere, Liv.: ducere murum, Liv., muros, Verg. u. Hor.: ducere murum interiorem ab nondum capta parte urbis, Liv.: muro lapideo urbem cingere, Liv.: castellum muro circumdare, Liv.: urbem muris saepire, Nep.: praesidio murorum urbem includere, Iustin.: muros restituere, muros dirutos reficere, Nep.: reficere novum murum ab ea parte, quā patefactum oppidum ruinis erat, Liv.: interiorem iuxta validum pro diruto novum obstruere murum, Liv.: novus pro diruto murus obiciebatur, Liv.: multis locis murus decussus est, Liv. (vgl. multis simul locis aut subruti aut ariete decussi ruebant muri, Liv.): testudinibus admotis murum subruere, Liv.: subruere murum ab imo, Liv.: murum od. muros arietibus quatere, Liv.: percussit aries murum, Cic.: tribus arietibus aliquantum muri discutere, Liv.: muros ariete sternere, Liv.: pulsare ariete muros, Verg.: priusquam aries murum attigisset, Caes.: murus latius, quam quā caederetur (angebrochen wurde), ruebat, Liv.: murum ascendere, Caes.: positis scalis ascendere muros, Caes.: scalis ascendere muros, Verg.: escendere in murum, Liv.:
    ————
    obambulare muris, Liv.: concursus fit undique in muros, man strömte von allen Seiten auf den M. zusammen, Liv.: repetere patrios muros, Vaterstadt, Ov.: animos extra moenia, corpora intra muros habebant, Vell. – b) um Privatgebäude, Cic. u. Tac.: m. marmoreus, Erker, Calp. – B) übtr.: a) der Damm, Wall, Varro r. r. 1, 14, 3. – b) der Rand des Topfes, Iuven.: so auch cor munitum costarum et pectoris muro, Plin. – c) der hölzerne Turm auf dem Elefanten, Sil. 9, 602. – d) der Kopfschmuck der Cybele, der aus Türmen gebildet wird, m. crinalis, Claud. Eutr. 2, 284 – II) übtr., die Mauer, Vormauer, der Schutz, lex Aelia et Fufia propugnacula murique tranquillitatis, Cic.: hic murus aëneus esto etc., Hor.: v. Pers., murus Graiûm, v. Achilles, Ov. – Über die arch. Formen moerus u. moirus s. Georges Lexik. d. Lat. Wortf. S. 439.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > murus

  • 11 discutio

    dis-cutio, cussī, cussum, ere [ quatio ]
    1) разбивать, раздроблять, громить, разрушать ( arietibus murum L); размозжить ( ossa saxo O)
    2)
    а) разгонять, рассеивать (hostiles turmas Amm; caliginem L, QC; tenebras Lcn, O; nubem O; somnum Prp etc.)
    б) уничтожать, устранять (morbum CC; disceptationem, periculum L); подавлять ( seditionem VP)
    risum d. Pt — дать знак, чтобы перестали смеяться
    3) расстраивать, опровергать ( captiones alicujus C)
    4) поздн. исследовать, обсуждать (somnii verba Macr; quaestionem Tert)

    Латинско-русский словарь > discutio

  • 12 aries

    ariēs, etis, m. (vgl. εριφος, das Böckchen), der Widder, Schafbock, Schöps ( Jährling), I) eig.: scire oportet in grege quot feminas habeat, quae parere possunt, quot arietes, Varr.: auratus ar. Colchorum, Poët. b. Cic.: aries dux, Leitbock, Leithammel, Prop. – ein Widder in alter Zeit als Buße für unbeabsichtigten Totschlag (nach einem alten Gesetz des Numa), s. Fest. 347 (b), 2 sqq. u. 351 (a), 8 sqq. Serv. Verg. ecl. 4, 43; georg. 3, 387: u. so ex quo aries subicitur ille in vestris actionibus, der Büßungs-(Vergütungs-) Widder, Cic. top. 64. – II) übtr.: A) der Widder, ein Sternbild im Tierkreise, Cic. poët. u.a. – B) eine Belagerungsmaschine, der Mauerbrecher, Sturmbock, dessen an Tauen wagerecht hängender Balken vorn mit einem eisernen Widderkopfe versehen war, mit dem man Bresche stieß, arietes immittere, Caes., od. admovere, Curt.: sternere ariete muros, Liv.: murum aries percutit, Cic.: tribus arietibus aliquantum muri discussit, Liv. – sublicae pro ariete subiectae, wie ein Mauerbrecher, als Wellenbrecher, Caes. b. G. 4, 17, 9. – C) der Seewidder, ein unbekanntes Seetier, Plin. 9, 10 u. 145: trux, Claud. nupt. Hon. et Mar. 163. – / aries poet. zuw. zweisilbig, dah. a lang; dah. Genet. usw. dreisilbig, ārjĕtis, ārjĕtĕ, ārjĕtes, bei ält. Dichtern u. Verg. – Nom. ărĭēs gemessen, Verg. ed. 3, 95; vgl. Köne Sprache der röm. Epiker S. 131.

    lateinisch-deutsches > aries

  • 13 aries

    ariēs, etis, m. (vgl. εριφος, das Böckchen), der Widder, Schafbock, Schöps ( Jährling), I) eig.: scire oportet in grege quot feminas habeat, quae parere possunt, quot arietes, Varr.: auratus ar. Colchorum, Poët. b. Cic.: aries dux, Leitbock, Leithammel, Prop. – ein Widder in alter Zeit als Buße für unbeabsichtigten Totschlag (nach einem alten Gesetz des Numa), s. Fest. 347 (b), 2 sqq. u. 351 (a), 8 sqq. Serv. Verg. ecl. 4, 43; georg. 3, 387: u. so ex quo aries subicitur ille in vestris actionibus, der Büßungs- (Vergütungs-) Widder, Cic. top. 64. – II) übtr.: A) der Widder, ein Sternbild im Tierkreise, Cic. poët. u.a. – B) eine Belagerungsmaschine, der Mauerbrecher, Sturmbock, dessen an Tauen wagerecht hängender Balken vorn mit einem eisernen Widderkopfe versehen war, mit dem man Bresche stieß, arietes immittere, Caes., od. admovere, Curt.: sternere ariete muros, Liv.: murum aries percutit, Cic.: tribus arietibus aliquantum muri discussit, Liv. – sublicae pro ariete subiectae, wie ein Mauerbrecher, als Wellenbrecher, Caes. b. G. 4, 17, 9. – C) der Seewidder, ein unbekanntes Seetier, Plin. 9, 10 u. 145: trux, Claud. nupt. Hon. et Mar. 163. – aries poet. zuw. zweisilbig, dah. a lang; dah. Genet. usw. dreisilbig, ārjĕtis, ārjĕtĕ, ārjĕtes, bei ält. Dichtern u. Verg. – Nom. ărĭēs gemessen, Verg. ed. 3, 95; vgl. Köne Sprache
    ————
    der röm. Epiker S. 131.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > aries

  • 14 aries

    ărĭēs, ĭētis, m. (for the kindr. forms arvix and harvix, in Varr. and Fest.; v. arvix; poet. aries sometimes dissyl., like abies; hence, a long, Carey, Lat. Pros. § 47: āriĕtis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 20, 45: āriĕtes, trisyl., Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44; so,

    āriĕtĕ,

    Verg. A. 2, 492) [some derive this from arên, arrên, qs. the male sheep; others compare ho eriphos, a he-goat, buck, and ho elaphos, a stag; and arna, q. v.], a ram.
    I.
    Lit., Varr. R. R. 2, 1, 24; 2, 2, 13; Col. 7, 2, 4; 7, 2, 5; 7, 3, 6; Vulg. Gen. 15, 9; ib. Lev. 4, 35 et persaepe.—Of the golden fleece: petebant (Argonautae) illam pellem inauratam arietis Colchis, Enn. ap. Auct. ad Her. 2, 22; Plaut. Bacch. 2, 3, 7; Varr. R. R. 2, 1, 6 al.—
    II.
    Transf.
    A.
    The Ram, a sign of the zodiac, Cic. Arat. 230; 244; Hyg. Fab. 133; id. Astr. 2, 20; Manil. 2, 246; Ov. M. 10, 165; Vitr. 9, 5; Plin. 18, 25, 59, § 221 al. —
    B.
    An engine for battering down walls, a battering-ram: v. Vitr. 10, 19; Veg. 4, 14, and Smith, Dict. Antiq.:

    quamvis murum aries percusserit,

    Cic. Off. 1, 11, 35:

    ab ariete materia defendit,

    Caes. B. G. 7, 23:

    arietibus aliquantum muri discussit,

    Liv. 21, 12; so id. 31, 32; 31, 46; 32, 23; 38, 5; Vulg. Ezech. 26, 9; ib. 2 Macc. 12, 15 al.—
    C.
    A beam for support, a prop or buttress: quae (sublicae) pro ariete subjectae vim fluminis exciperent, as a shore or prop, * Caes. B. G. 4, 17 (dikên kriou, Paraphr.);

    corresp. to capreolus,

    Caes. B. C. 2, 10 q. v.— Trop.:

    ex quo aries ille subicitur in vestris actionibus,

    Cic. Top. 17, 64.—
    D.
    An unknown sea-monster, very dangerous to ships, Plin. 9, 44, 67, § 145; 32, 11, 53 (where two kinds of them are mentioned); cf. id. 9, 5, 4: trux aries, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 163; cf. Aelian. H. A. 15, 2, and Oppian. Hal. 1, 372.

    Lewis & Short latin dictionary > aries

  • 15 harvix

    ărĭēs, ĭētis, m. (for the kindr. forms arvix and harvix, in Varr. and Fest.; v. arvix; poet. aries sometimes dissyl., like abies; hence, a long, Carey, Lat. Pros. § 47: āriĕtis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 20, 45: āriĕtes, trisyl., Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44; so,

    āriĕtĕ,

    Verg. A. 2, 492) [some derive this from arên, arrên, qs. the male sheep; others compare ho eriphos, a he-goat, buck, and ho elaphos, a stag; and arna, q. v.], a ram.
    I.
    Lit., Varr. R. R. 2, 1, 24; 2, 2, 13; Col. 7, 2, 4; 7, 2, 5; 7, 3, 6; Vulg. Gen. 15, 9; ib. Lev. 4, 35 et persaepe.—Of the golden fleece: petebant (Argonautae) illam pellem inauratam arietis Colchis, Enn. ap. Auct. ad Her. 2, 22; Plaut. Bacch. 2, 3, 7; Varr. R. R. 2, 1, 6 al.—
    II.
    Transf.
    A.
    The Ram, a sign of the zodiac, Cic. Arat. 230; 244; Hyg. Fab. 133; id. Astr. 2, 20; Manil. 2, 246; Ov. M. 10, 165; Vitr. 9, 5; Plin. 18, 25, 59, § 221 al. —
    B.
    An engine for battering down walls, a battering-ram: v. Vitr. 10, 19; Veg. 4, 14, and Smith, Dict. Antiq.:

    quamvis murum aries percusserit,

    Cic. Off. 1, 11, 35:

    ab ariete materia defendit,

    Caes. B. G. 7, 23:

    arietibus aliquantum muri discussit,

    Liv. 21, 12; so id. 31, 32; 31, 46; 32, 23; 38, 5; Vulg. Ezech. 26, 9; ib. 2 Macc. 12, 15 al.—
    C.
    A beam for support, a prop or buttress: quae (sublicae) pro ariete subjectae vim fluminis exciperent, as a shore or prop, * Caes. B. G. 4, 17 (dikên kriou, Paraphr.);

    corresp. to capreolus,

    Caes. B. C. 2, 10 q. v.— Trop.:

    ex quo aries ille subicitur in vestris actionibus,

    Cic. Top. 17, 64.—
    D.
    An unknown sea-monster, very dangerous to ships, Plin. 9, 44, 67, § 145; 32, 11, 53 (where two kinds of them are mentioned); cf. id. 9, 5, 4: trux aries, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 163; cf. Aelian. H. A. 15, 2, and Oppian. Hal. 1, 372.

    Lewis & Short latin dictionary > harvix

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»